Retina Cerrahisinde Silikon Yağına Emülsifikasyonuna Bağlı Majör Komplikasyonlar
Okuma:651
Silikon yağı kullanımının çeşitli toksik etkilere yol açtığı bilinmektedir. Bunlar glokom, katarakt, keratopati ve retinopatidir. Bu komplikasyonlar daha çok silikonun mekanik etkisi ile ortaya çıkmaktadır. Vitreus boşluğuna konan silikon zamanla küçük moleküler parçacıklara ayrılır ve emülsifiye olur. Düşük viskoziteli ve az pürifiye olan silikon yağları emülsifiye olmaya daha çok meyillidir. Bu emülsifikasyon olayı silikona bağlı komplikasyon oranını arttırır. Silikon yağının açtığı geç dönem komplikasyonlarını azaltmak için silikonun bir müddet sonra gözden alınması gerekmektedir. Silikon yağının alımı sonrası en önemli komplikasyon olarak nüks retina dekolmanı ile karşılaşılmaktadır.
Silikon Yağı Emülsifikasyonundan Kaynaklanan Komplikasyonlar
Silikon yağı korneal dekompansasyon, bant keratopati, akut ve kronik göz içi basınç değişiklikleri, lens opasitesi, epiretinal membran, retinopati, optik nöropati ve ekstra oküler yayılımı içerebilen hemen hemen bütün göz yapılarını etkileyen komplikasyonlara sebep olabilir.
Korneal dekompansasyon, silikon yağının kornea endoteline direkt teması ile meydana gelebilir. Silikon yağının indüklediği keratopati; korneal ödem ve büllöz keratopatiyle sonuçlanan azalmış endotel hücre dansitesi, kalan endotel hücrelerindeki pleomorfizm, stromal hiperselülarite, yüzeyel stromal kalsifikasyon ve retrokorneal membran formasyonudur. Bu bulgular emülsifiye silikon yağıyla sınırlı değildir. Silikon yağının indüklediği korneal dekompansasyon ortaya çıkabilir. Emülsifiye silikon yağının diğer komplikasyonları damla şeklinde endotelyopati ve bant keratopatiyi içerir.
Sekonder glokom, emülsifiye silikon yağı damlalarının ön kamaraya geçmesi ve trabeküler ağa doğru olan akımı bloke etmesi ya da inflamatuar hücrelerin ağa doğru akımı zorlaştırmasının neden olduğu bir komplikasyondur. Silikon yağına bağlı sekonder glokom insidansı % 11 - % 56 arasında değişir. Ön kamaradaki emülsifiye yağ miktarı ve ağır silikon yağların kullanımı göz içi basınç artışı için risk faktörleridir. Göz içi basınç artışını takiben silikon yağının geri alınması tartışmalıdır. Bir çalışmada silikon yağının geri alımından sonra hastaların % 93 ünde göz içi basıncının normale döndüğü bildirilmişken, diğer bir çalışmada yağın alımından sonra göz içi basınç artışının kalıcı olduğu ifade edilmiştir. Kalıcı göz içi basınç yüksekliği, geride kalan küçük emülsifiye silikon yağı damlalarının trabeküler ağı tıkamaya devam etmesi ya da devam eden inflamasyondan dolayıdır.
Emülsifiye silikon yağı yeni görüntüleme modaliteleriyle daha belirgin görülen retinopatiye neden olabilir. Optik koherens tomografi (OCT) yaygın kullanılana kadar, in vivo retina ve optik diskte emülsifiye silikon yağının varlığını belirlemenin bir yolu yoktu. OCTnin kullanılmasıyla araştırmacılar ILM soyulması ve silikon tamponuyla maküla deliği hol cerrahisi sonrası retinada silikon yağı damlalarını saptayabildiler. Yakın zamanlarda, swept-source OCT ve adaptif optikler in kullanımıyla retina ve optik sinir başına silikon yağı infiltrasyonu hakkında yeni bilgiler edinildi. OCT nin kullanımıyla, retinada, subretinal alanda ve epiretinal membran altında hiperreflektif sferik cisimler gösterildi. ILM deki iyatrojenik defektler, emülsifiye silikon yağının retina dokularına göçüne izin vererek penetre olma yeteneğini artırabilmektedir. Bir çalışmada SD-OCT ile % 21 gözde intraretinal kistoid aralıkta, % 4 gözde optik diskle silikon yağının hiperreflektif çizgisi arasında emülsifiye silikon yağı belirlenmiştir. Emülsifiye silikon yağının bu yerlerdeki uzun süreli etkileri bilinmemektedir. Nadir vakalarda, yağ çıkarıldıktan sonraki görsel iyileşme görülmesi silikon yağı emülsifikasyonun geri dönüşümlü görme kaybının bir nedeni olabileceğini düşündürmektedir.
Sonuç
Silikon yağı emülsifikasyonu silikon yağı kullanımının klinik olarak önemli bir komplikasyonudur ve bunu yönetmek zordur. Çünkü bütün göz yapılarını etkileyebilir. Emülsifikasyon; yağın fiziksel özelliklerinden, cerrahi ortam ve prosedürden, operasyon sonrası faktörlerden etkilenir. Yeni görüntüleme yöntemleri ile klinisyenler silikon yağı emülsifikasyonunu ve onun komplikasyonlarını daha erken saptayabilirler.
[Kaynak: 1- Nicholson BP, Bakri SJ. Silicone oil emulsification at the fovea as a reversible cause of vision loss. JAMA Ophthalmol. 2015 Apr;133(4):484-6. 2- Patel AV, Papakostas Td, Eliott D. Silicone Oil Emulsification in Retina Surgery. Retina Today. 2015; September: 29-32. 3- Bennett SR. Band keratopathy from emulsified silicone oil. Arch Ophthalmol. 1990;108(10):1387. 4- Ichhpujani P, Jindal A, Jay Katz L. Silicone oil induced glaucoma: a review. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. 2009; 247(12): 1585-1593. 5- Chung J, Spaide R. Intraretinal silicone oil vacuoles after macular hole surgery with internal limiting membrane peeling. Am J Ophthalmol. 2003;136(4):766-767].
Not: Katkılarından dolayı Dr. Huzeyfe ÖCAL ve Dr. Mehmet ÇITIRIK’a teşekkür ederiz.
Web sitesindeki bu bilgiyi, sunu ve yayınlarınızda aşağıdaki şekilde kaynak göstererek kullanabilirsiniz.
(Öcal H, Çıtırık M, Teke MY. Retina Cerrahisinde Silikon Yağına Emülsifikasyonuna Bağlı Majör Komplikasyonlar. http://www.retinaclub.com/ Son Güncellenme Tarihi 01/05/2018).
